پمپ جریان مختلط چیست؟

پمپ‌های گریز از مرکز با توجه به جهت گیری به سه گروه پمپ‌های شعاعی، محوری و مختلط تقسیم می‌شوند. پمپ‌های جریان مختلط نوعی از پمپ‌های گریز از مرکز هستند که در بین سایر پمپ‌های گریز از مرکز، کمتر شناخته شده‌اند، اما کارایی و کاربرد بیشتری نسبت به پمپ‌های شعاعی و یا محوری دارند. زیرا این پمپ‌ها هم ویژگی‌های پمپ‌های محوری و هم شعاعی را دارند.

پمپ جریان مختلط نوعی خاصی از پمپ‌های آب هستند که هم کاربرد مسکونی و هم صنعتی دارند. گرچه کاربرد این نوع پمپ‌ها در صنعت بیشتر از مصارف مسکونی است. دلیل نام گذاری این نوع از پمپ‌های گریز از مرکز به پمپ جریان مختلط، پروانه جریان مختلط در آنهاست. در ادامه به معرفی هر چه بیشتر پمپ جریان مختلط می‌پردازیم تا پایان ما را همراهی کنید.

پمپ جریان مختلط چیست ؟

پمپ جریان مختلط پمپ‌هایی هستند که تحت عمل پمپاژ محوری و شعاعی قرار دارند. این پمپ‌ها با ایجاد مکش و با استفاده از پروانه چرخشی کار می‌کنند. معمولاً پمپ‌های جریان مختلط در دو نوع سرعت پایین و سرعت بالا وجود دارند. پمپ‌های سرعت پایین با سرعت 35 تا 80 دور در دقیقه و پمپ‌های سرعت بالا با سرعت 80 تا 160 دور در دقیقه هستند.

الکتروموتور به کار رفته در این پمپ‌ها آسنکرون و قفس سنجابی بوده و با جریان متناوب کار می‌کند. معمولاً این پمپ‌ها به صورت عمودی نصب می‌شوند، اما در بعضی از موارد خاص و با توجه به تعداد طبقات و اندازه موتور در آنها، امکان نصب افقی و مایل نیز وجود دارد.

پمپ‌های جریان مختلط با سرعت پایین از پروانه با محفظه حلزونی یا حلقوی استفاده می‌کنند در حالی که پمپ‌های با سرعت بالا از پروانه‌های با دیفیوزر و محفظه سیلندری استفاده می‌کنند. از پمپ جریان مختلط با پروانه حلزونی در مواقعی استفاده می شود که هم دبی و هم هد به اندازه کافی نباشد و نیاز به افزایش هر دو وجود داشته باشد.

ویژگی‌های خاص این پمپ‌ها به گونه‌ای است که در مواقعی که امکان استفاده از پمپ‌های شعاعی و محوری وجود ندارد، بتوان از این پمپ‌ها استفاده کرد. این پمپ‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که از ورود مواد جامد به درون پمپ جلوگیری شود. این کار توسط محفظه مکش موتور و صافی مکش پمپ انجام می‌شود.

پمپ‌های جریان مختلط بر اساس نوع پروانه پمپ که به شکل باز، بسته و یا نیمه باز باشد و یا نوع تیغه‌ها، فاصله تیغه‌ها از هم و تعداد آنها با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوت منجر به تغییر در راندمان، دبی و هد یا آبدهی می‌شود.

پمپ جریان متخلط چگونه کار می‌کند؟

پمپ جریان مختلط، به دلیل اینکه هم دارای ویژگی‌های پمپ‌های شعاعی و هم پمپ‌های محوری است، توانسته متمایز از سایر پمپ‌ها باشد. طراحی پمپ‌های جریان مختلط شامل یک پروانه مورب است که از نیروی گریز از مرکز برای هدایت آب به خارج از پمپ استفاده می‌کند و با طراحی خاصی که دارد امکان خارج کردن آب با فشار در محور خاص را دارد.

در ابتدا پروانه توسط دستگاه‌های برقی چرخانده می‌شود، با این کار تیغه‌های پروانه از یک طرف به آب فشار وارد می‌کنند و از سمت دیگر آب را می‌چرخانند تا عمل گریز از مرکز ایجاد کنند. با این کار جریان آب و فشار آب درون پمپ ایجاد می‌شود.

با استفاده از نیروی ایجاد شده و جریان به وجود آمده، آب به صورت محوری وارد پروانه شده و به صورت اریب در امتداد پروانه‌ها از آن خارج می‌شود. سرعت جریان آب در پمپ جریان مختلط از 0.1 تا 50 متر در ثانیه متفاوت است. راندمان این پمپ‌ها نیز از 64 تا 86 درصد تغییر می‌یابد.

پمپ جریان مختلط عمودی و افقی

اکثر پمپ‌های جریان مختلط به صورت عمودی هستند و به صورت تک طبقه یا چند طبقه‌ای هستند. اما پمپ جریان مختلط افقی نیز وجود دارد که نسبت به مدل عمودی، کمتر شناخته شده است. این پمپ به صورت افقی قرار گرفته و ویژگی‌هایی شبیه به پمپ عمودی دارد.

این پمپ‌ها دارای سرعت جریان زیاد، هد متوسط، راندمان بالا و کاربردهای فراوانی هستند. نوع خاصی از این پمپ‌ها به نام پمپ جریان مختلط ولوت، دارای اندازه محوری کوتاه، قدرت عملیات بالا و قابلیت اطمینان بالا است.

مزایا و معایب پمپ جریان مختلط

عملکرد دوگانه پمپ جریان مختلط سبب شده مزایای زیادی داشته باشند. در زیر به چند مورد از مزایای این پمپ‌ها اشاره می‌کنیم:

• دارای دبی بالا
• توانایی پمپاژ مایعات شفاف و تمیز و یا مایعات، کدر و گل آلود
• ترکیب دبی بالاتر همراه با فشار بالاتر در این پمپ‌ها برای عملکرد بهینه‌تر
• عملکرد دوگانه محوری و شعاعی

از معایب این پمپ‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که پمپ‌های جریان مختلط قدرت شروع کمی دارند.

کاربرد پمپ جریان مختلط

با توجه به اینکه این پمپ‌ها قادر به پمپاژ آب‌های گل آلود و یا همراه با مواد جامد هستند، از این پمپ‌ها در پمپاژ فاضلاب یا مواد صنعتی با مواد جامد معلق در آنها استفاده می‌شود. همچنین برای آب گیری و یا پمپاژ آب دریا نیز از این پمپ‌ها استفاده می‌کنند.

پمپاژ خمیر در کارخانه‌های کاغذ سازی نیز از دیگر موارد کاربرد این پمپ‌هاست. به طور خلاصه از دیگر کاربردهای این پمپ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تامین آب آشامیدنی برای ساختمان‌های مسکونی با ارتفاع زیاد
• تامین آب در فرآیندهای صنعتی
• تخلیه آب معادن
• پمپاژ آب چاه‌های عمیق و نیمه عمیق
• پمپاژ آب و یا برداشت آب از رودخانه، سدها و دریاچه‌ها

سخن آخر

پمپ جریان مختلط در بین انواع پمپ‌های گریز از مرکزی که وجود دارد، اغلب نادیده گرفته می‌شود و نسبت به سایر پمپ‌ها کمتر شناخته شده است. با این حال این پمپ‌ها ساختار منحصر به فردی دارند که آنها را از سایر پمپ‌های گریز از مرکز متمایز ساخته است. این پمپ‌ها در دو نوع افقی و عمودی وجود دارند. نوع افقی آن تک مرحله‌ای و یا تک طبقه‌ای بوده و نوع عمودی یک یا چند مرحله‌ای یا یک یا چند طبقه‌ای است.

با توجه به اینکه این پمپ‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که وجود ذرات معلق جامد در آب خللی در کارشان وارد نمی‌کند، برای محیط‌های صنعتی و مواردی که سیال دارای مواد جامد باشد، بسیار مناسب هستند.