یکی از چالش‌های موجود در انواع صنایع، پمپاژ کود، سیمان، زغال سنگ و… است که در آب معلق هستند. به دلیل وجود ذرات جامد در مایع، پمپ باید خواص و ویژگی‌های خاصی داشته باشد، در غیر این صورت به سرعت ساییده شده و دچار خوردگی می‌شود و کارایی خود را از دست خواهد داد. به همین دلیل، نمی‌توان از پمپ‌های مایعات معمولی برای پمپاژ آنها استفاده کرد و باید از پمپ‌هایی به نام پمپ ضد سایش استفاده کرد. در این مقاله به بررسی انواع پمپ‌های ضد سایش و نحوه انتخاب مناسب آن می‌پردازیم.
پمپ ضد سایش چیست؟
پمپ ضد سایش، نوع خاصی از پمپ‌ها است که برای پمپاژ مایعات حاوی ذرات جامد ساخته شده است. این پمپ‌ها، با نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند و به آنها پمپ دوغاب، پمپ اسلاری و یا پمپ ضد خوردگی نیز می‌گویند. هر کدام از پمپ‌های اسلاری به گونه‌ای ساخته می‌شوند که از نظر غلظت جامدات، اندازه ذرات جامد، شکل ذرات جامد و ترکیب محلول دوغاب، با دوغاب مد نظر، کاملاً سازگار باشند.
قطعات جامد موجود در دوغاب از یک میکرون تا قطر صدها میلی متر متغیر است. اندازه ذرات جامد موجود در مایعات تاثیر قابل توجهی بر عملکرد و راندمان پمپ دارد. به همین دلیل پمپ باید کاملاً برای کاربرد مورد نظر مناسب باشد.
انواع پمپ ضد سایش و عملکرد آن
قبل از آنکه به ادامه بحث بپردازیم، اگر نیاز به خرید پمپ ضد سایش دارید میتوانید با شرکت آبروان در تماس باشید. تمامی محصولات آبروان دارای 18 ماه گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش می‌باشد.
خیابان آزادی ، بعد از چهارراه خوش، پلاک 223، طبقه فوقانی بانک ملت
66435453 -021
پمپ‌های اسلاری سانتریفیوژی یا گریز از مرکز
مهم‌ترین و پر کاربردترین پمپ‌های ضد سایش، پمپ‌های گریز از مرکز هستند. این نوع از پمپ‌ها خود به پمپ‌های عمودی، افقی و شناور تقسیم می‌شوند. این تجهیزات، برای حرکت دادن دوغاب یا مایعات حاوی ذرات جامد، به نیروی گریز از مرکز نیاز دارند. پروانه‌های چرخنده پمپ فشاری به وجود می‌آورد که باعث می‌شود دوغاب به بیرون و به سمت لوله تخلیه حرکت کند.
پمپ افقی نسبت به پمپ‌های عمودی، نصب و نگهداری ساده‌تری دارد و به دلیل اینکه دسترسی به اجزای آن ساده‌تر است، کار تعمیر آن راحت‌تر است. اما این پمپ به فضای بیشتری نیاز دارد و رد پای بزرگ‌تری ایجاد می‌کند. پمپ‌های عمودی تنوع بیشتری داشته و رد پای کوچک‌تری دارند. اما تعمیر و نگهداری آنها سخت‌تر است.
نوع شناور در کف مخزن، تالاب، حوضچه و یا محیط های پر آب دیگر قرار می‌گیرند. این پمپ‌ها مواد جامد و مایعات را مکش کرده و از طریق شلنگ متصل به شیر تخلیه آنها را به سمت تخلیه می‌فرستند.
پمپ‌های دوغابی دیافراگمی
این پمپ‌ها از دیافراگم برای جدا کردن دوغاب در حال حرکت از لوله تخلیه استفاده می‌کنند. این کار این امکان را به وجود می‌آورد که دوغاب بدون تأثیرپذیری از قطعات متحرک پمپ، پمپاژ شود. این پمپ‌ها می‌توانند مایعات با ویسکوزیته کم، متوسط و زیاد را به خوبی پمپاژ کنند. پمپ‌های دیافراگمی، نسبت به پمپ‌های گریز از مرکز کمتر استفاده می‌شوند.
انواع دیگر پمپ‌های دوغابی
غیر از پمپ‌های سانتریفیوژی و دیافراگمی، انواع مختلفی از پمپ‌های ضد سایش نیز وجود دارند که از روش‌های مختلفی برای انتقال مخلوط دوغاب از طریق پمپ و خارج شدن به لوله تخلیه استفاده می‌کنند.
مراحل انتخاب پمپ مناسب ضد سایش
حال که به طور تقریبی با انواع پمپ‌های ضد سایش آشنا شدیم، مراحل انتخاب پمپ مناسب را بررسی می‌کنیم:
مرحله 1
در مرحله اول از انتخاب نوع پمپ مناسب، باید ماهیت دوغاب مورد نظر را شناسایی کنید. برای این کار موارد مختلف از جمله، اندازه، شکل و سختی ذرات، خورندگی محلول دوغاب و… را بررسی و ارزیابی کنید. برخی از دوغاب‌ها خاصیت اسیدی دارند و روی خوردگی سریع‌تر پروانه‌های پمپ اثر می‌گذارند. در این شرایط خرید پمپ ضد اسید توصیه می‌شود. بنابراین، بررسی خواص و ویژگی‌های دوغاب اهمیت بسیار زیادی دارد.
مرحله 2
اجزای پمپ ضد سایش را در نظر بگیرید. مثلاً اگر پمپی که انتخاب کرده‌اید، پمپ گریز از مرکز است آیا پروانه‌های آن برای پمپاژ دوغاب مناسب هستند؟ از چه آلیاژی برای ساخت بدنه و پروانه پمپ استفاده شده است؟ اجزای تخلیه چه اندازه است؟ جامدات با چه اندازه‌ای می‌توانند از پمپ عبور کنند ؟ تا چه میزان آسیب به جامدات موجود در مایع، قابل قبول است؟ آیا پمپ با مواد موجود در دوغاب از لحاظ شیمیایی سازگاری دارد؟ بعد از پاسخ به پرسش های بالا میتوانید پمپ مد نظر خود را انتخاب کنید.
مرحله 3
در این مرحله باید اندازه و توان پمپ را انتخاب کنید. اسب بخار پمپ مورد نیاز برای ارائه نرخ جریان سیال خاص در فشار دیفرانسیل مورد نظر از مهم‌ترین مواردی است که در این مرحله باید به آن توجه کنید. غلظت مواد جامد، طول خط لوله(هرچه طول خط لوله طولانی‌تر باشد، اصطکاک ناشی از دوغاب بیشتر است که باید پمپ به آن غلبه کند)، قطر لوله دوغاب، ارتفاعی که دوغاب در سیستم لوله کشی باید به بالا کشیده شود و… را نیز در این مرحله محاسبه کنید تا اندازه پمپ و اسب بخار آن با سیستم مد نظرتان هماهنگی داشته باشد.
مرحله 4
در مرحله آخر باید پارامترهای عملکرد پمپ ضد سایش مد نظر خود را تعیین کنید. برای کاهش سایش قطعات اکثر پمپ‌های سانتریفیوژی با سرعت نسبتا کم 1200 دور در دقیقه کار می‌کنند. نقطه‌ای را پیدا کنید تا آنجا که ممکن است، پمپ بتواند با سرعت کمتری کار کند، اما به اندازه‌ای سریع باشد که بتواند از ته نشین شدن جامدات و از رسوب دوغاب و مسدود شدن خطوط جلوگیری کند.
سپس برای کاهش بیشتر سایش، فشار تخلیه پمپ را تا پایین‌ترین نقطه ممکن کاهش دهید و برای اطمینان از تحویل ثابت و یکنواخت دوغاب به پمپ، از چیدمان لوله و اصول طراحی مناسب پیروی کنید.
سخن آخر
پمپ ضد سایش یا اسلاری نوع خاصی از پمپ‌ها هستند که به طور خاصی برای مایعاتی که درون آنها ذرات جامد وجود دارد، ساخته شده‌اند. پمپ‌های دوغاب معمولاً از نظر اندازه بزرگ‌تر از پمپ‌های استاندارد، با اسب بخار بیشتر، و با یاتاقان‌ها و شفت‌های ناهموارتر ساخته می‌شوند.
در انتخاب نوع پمپ ضد سایش، باید موارد بسیاری را در نظر گرفت. اندازه و ماهیت مواد جامد در مایع و خورندگی مخلوط مایع یا دوغاب جز مهم‌ترین موارد است. پمپ باید به گونه‌ای انتخاب شود که در حین اینکه بتواند مواد جامد را از خود عبور دهد، باعث تغییر در ساختار مواد جامد نشده و مواد جامد نتوانند باعث ایجاد ساییدگی روی پمپ شوند.