آشنایی با انواع پمپ آب خانگی و کاربری آن‌ها

یکی از معضلات همیشگی برای اکثر آپارتمان نشینان، افت فشار آب است. هر چه تعداد طبقات بالاتر می‌رود، فشار آب هم کمتر می‌شود. در بسیاری از شهرهای کم آب کشور ما، حتی اگر منازل آپارتمانی هم نباشند، افت فشار آب زیاد است و نمی‌توان از آن برای شست و شو و سایر مصارف روزانه استفاده کرد. به همین دلیل، در حال حاضر استفاده از پمپ آب خانگی، به یک ضرورت غیر قابل انکار تبدیل شده است.

احتمالاً برای شما هم در مورد نحوه انتخاب پمپ آب خانگی سوال پیش آمده است. اینکه چه نوع پمپی مناسب ساختمان شماست؟ هر پمپ آب چه خصوصیات و ویژگی‌هایی دارد؟ تفاوت پمپ آب با بوستر پمپ آب چیست؟ و… در هنگام خرید پمپ آب برای هر کسی ممکن است، سوالاتی از این دست پیش بیاید.

در این مقاله تصمیم داریم در مورد انواع و نکات انتخاب پمپ آب خانگی صحبت کنیم. اگر قصد خرید پمپ آب خانگی را دارید یا می‌خواهید با انواع پمپ آب خانگی آشنا شوید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

انواع پمپ آب خانگی

همان طور که احتمالاً می‌دانید، پمپ‌های آب تنوع بسیار زیادی دارند. پمپ آبی که در چاه‌های کشاورزی برای گرفتن آب چاه استفاده می‌شود با پمپ آبی که برای استخرها استفاده می‌شود، یکی نیست. همین طور پمپ آب مصارف صنعتی با پمپ‌های آب خانگی یکی نیستند.

با توجه به نوع کاربرد و موارد استفاده، پمپ‌های آب به چند دسته گوناگون تقسیم می‌شوند. یکی از این دسته‌ها، پمپ‌های آب مخصوص منازل است. خود پمپ‌های آب مخصوص منازل آپارتمانی دارای چندین نوع هستند و هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند.

پمپ آب بشقابی

پمپ آب بشقابی نوعی از پمپ‌های آب خانگی است که به پمپ‌های بی صدا یا کم صدا معروف هستند. یکی از مشکلات پمپ‌های آب، صدای کارکرد آنهاست که می‌تواند برای همسایه‌ها و ساکنین ساختمان ایجاد مزاحمت کند. اما این پمپ‌ها کم صدا هستند و این موضوع مزیت بزرگی برای آنهاست.

از معایب این پمپ‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که پمپ آب بشقابی برای ارتفاع کم مناسب است و نباید از این پمپ‌ها برای ساختمان‌های بلند مرتبه استفاده کرد. نوع پمپ آب بشقابی با قدرت پرتاب بالا، برای مصارف کشاورزی نیز استفاده می‌شود. این پمپ‌ها رای ساختمان‌های سه طبقه به بالا مناسب هستند.

پمپ آب بشقابی نسبت به پمپ آب چتی، قدرت مکش کمتری دارد، به همین دلیل بیشتر برای مصارف مسکونی تا مصارف دیگر از آن استفاده می‌شود. در برابر قدرت مکش، دبی این پمپ‌ها از پمپ آب جتی بیشتر است که یک مزیت دیگر این پمپ‌هاست.

پمپ آب جتی

نوع دیگر از پمپ‌های آب که در مصارف مسکونی کاربرد زیادی دارد، پمپ آب جتی است. این پمپ‌ها بیشتر در مواردی استفاده می‌شود که نیاز به مکش زیاد و از عمق باشد. این پمپ مصارف زیادی در چاه‌های آب کشاورزی دارد. اما امروزه به دلیل قدرت مکش بالا، برای ساختمان‌های مسکونی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

ساختمان‌های بلند مرتبه که ارتفاع زیادی دارند، معمولا از دو روش برای آبرسانی کل واحدها استفاده می‌کنند. یک روش استفاده از بوستر پمپ خانگی است و روش دیگر استفاده از دو پمپ است. یکی از این پمپ‌ها کار مکش و دیگری کار پمپاژ را انجام می‌دهد.

پمپ آب جتی یکی از بهترین گزینه‌ها برای چنین ساختمان‌هایی است که نیاز به دو پمپ دارند. زیرا قدرت مکش زیادی از ارتفاع بالا دارد. اما قدرت پرتاب چندان بالایی ندارد. در چنین ساختمان‌هایی می‌توان از پمپ بشقابی برای قدرت پرتاب زیاد و پمپ جتی برای مکش بالا استفاده کرد. پمپ آب جتی با قدرت یک اسب بخار گزینه مناسبی برای ساختمان‌های یک تا چهار طبقه تک واحدی است.

پمپ آب شناور

پمپ آب شناور چندان برای ساختمان‌های مسکونی مناسب نیست و کمتر از آن برای مصارف مسکونی استفاده می‌شود. این پمپ‌های بیشتر برای چاه‌های عمیق در کشاورزی و استخرها در منازلی کاربرد دارد که دارای استخر هستند.

پمپ آب سانتریفیوژ

پمپ آب سانتریفیوژ ساختار نسبتاً ساده‌ای دارد. پمپ سیرکولاتور و سیستم آب‌رسانی دائم‌کار از موارد کاربرد این پمپ آبرسانی هستند. پمپ آب سانتریفیوژ جز پمپ‌های آب دینامیکی است. از این پمپ نیز می‌توان در ساختمان‌هایی که از سیستم گرمایشی پکیج یا شوفاژ استفاده می‌کنند، به منظور پمپاژ آب با دمای بالا استفاده کرد.

پمپ آب سیرکلاسیون

پمپ سیرکلاسیون بیشتر برای سیستم گرمایش مرکزی شوفاژخانه مناسب است و به همین دلیل برخی آن را با نام پمپ شوفاژ خانه نیز می‌شناسند. از مزایای پمپ سیرکلاسیون می‌توان به صدای بسیار کم آن در حین کارکرد و افزایش فشار آب اشاره کرد. این پمپ می‌تواند مایعات با دمای بسیار بالا مثلا 100 تا 130 درجه سانتی گراد را نیز به راحتی پمپاژ کند.

پمپ آب با مخزن انبساط یا منبع تحت فشار

این پمپ‌ها دو اسمه هستند. برخی به آنها پمپ آب با مخزن انبساط می‌گویند و برخی دیگر آن را با پمپ منبع تحت فشار می‌شناسند. این پمپ‌ها عموماً تک اسبه هستند. کار مخزن انبساط در این پمپ‌ها این است که وقتی نیاز به خاموش شدن پمپ باشد، بدون دخالت دست یا انسان، به پمپ سیگنال بفرستد تا پمپ خود به خود خاموش شود.

دلیل این کار این است که اگر پمپ مدت زیادی روشن بماند، به لوله‌های آب فشار وارد می‌شود و امکان ترکیدن یا آسیب به لوله‌ها وجود دارد. از معایب این پمپ‌های آبرسانی این است که نسبت به پمپ‌های دیگر نیاز به تعداد دفعات سرویس و نگهداری بیشتری دارد. همچنین اندازه منبع انبساط کاملاً به مصرف آب بستگی دارد و با مصرف بالای آب، منبع انبساط نیز بزرگ‌تر خواهد بود.

این پمپ‌ها دارای اجزایی مثل پنج راهی، کلید اتوماتیک، درجه و منبع انبساط هستند.

پمپ خانگی با کلید اتوماتیک

نوع دیگری از پمپ‌های آب خانگی، پمپ آب با کلید اتوماتیک است. کار این کلید این است که وقتی نیاز به خاموش یا روشن شدن پمپ است، به طور اتوماتیک آن را روشن یا خاموش کند. معمولاً از دو نوع کلید اتوماتیک در این پمپ‌ها استفاده می‌شود که پرشر سوییچ و ست کنترل هستند. از کلید اتوماتیک پرشر سوییچ در مصارف با حجم های زیاد استفاده می‌شود. این کلید، بر اساس فشار وارد شده به آن عمل می‌کند.

کلید ست کنترل به میزان فشار آب کار ندارد. بلکه براساس جریان آب و میزان آن عمل می‌کند. اگر در پمپ آبی از کلید اتوماتیک ست کنترل استفاده شود، نمی توان از آن از جریان آب با فشار بالا استفاده کرد. اگر جریان آب از حد تعیین شده برای کلید بیشتر باشد، احتمال سوختن یا معیوب شدن کلید وجود خواهد داشت. معمولاً مدل پمپ آب خانگی با کلید اتوماتیک ست کنترل، برای منازل مسکونی تک طبقه که نیاز چندانی به فشار و جریان ندارند، استفاده می‌شود.

پمپ آب خانگی با کلید اتوماتیک، هزینه‌های نگهداری و سرویس کمتری نسبت به پمپ آب با منبع انبساط دارد. اما برای این پمپ‌ها باید میزان باز و بسته شدن شیر آب در خانه را مد نظر قرار داد. چرا که این پمپ‌ها با هر بار باز کردن شیر آب روشن شده و با بسته شدن آن، خاموش می‌شوند.

اگر میزان مصرف از حد معمول بیشتر است و تعداد دفعات روشن و خاموش شدن پمپ زیاد است، بهتر است از پمپ‌های آب با کلید اتوماتیک استفاده نشود.

بوستر پمپ آب خانگی و تفاوت آن با پمپ آب

بوستر پمپ آب خانگی کاربردهای زیادی برای منازل مسکونی بلند مرتبه (ساختمان‌های 7 طبقه به بالا)، ساختمان‌های تجاری بزرگ، مراکز تفریحی و ورزشی … دارد. زیرا بوستر پمپ‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که هزینه نگهداری کمتری داشته باشند و قیمت خرید آن به صرفه باشد. الکترو پمپ، فشار سنج، تابلو کنترل و اینورتر از اجزای تشکیل‌دهنده بوستر پمپ آب هستند.

بسته به مقدار فشار آب و نوع ساختمان برخی از این بوسترها در سیستم‌های دو یا چند پمپه کار می‌کنند. یکی از ویژگی‌های خاص بوستر پمپ آب خانگی، وجود کنترل سرعت دوران الکتروموتور است. با کمک دور متغیر سرعت، میزان کارکرد پمپ با توجه به مقدار فشار آب و جریان آن تنظیم می‌شود. این کار کمک زیادی به کاهش مصرف برق و افزایش طول عمر بوستر می‌کند.

تفاوت بوستر با پمپ در اینورتر یا دور متغیر داشتن بوسترها است. در یک سیستم پمپاژ معمولی، همیشه مقدار معینی از آب به لوله‌ها پمپاژ می‌شوند و مقدار آن کم یا زیاد نمی‌شود. در برخی از ساختمان‌های بلند مرتبه که همزمان چند پمپ آب روشن می‌شود، امکان قطع و کاهش فشار آب برای واحدهای دیگر وجود دارد. زیرا یک باره حجم زیادی از آب به درون لوله‌ها پمپاژ می‌شود.

چنین مشکلی در ساختمان‌هایی که از بوستر پمپ آبرسانی استفاده می‌کنند، به وجود نخواهد آمد. زیرا این بوسترها تنها زمانی شروع به کار می‌کنند که افت فشار آب وجود داشته باشد.

نکات انتخاب پمپ آب خانگی

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که کسانی که قصد خرید پمپ آب خانگی دارند با آن رو به رو می‌شوند، نگرانی برای انتخاب پمپ آب است. اینکه چه نوع پمپ آبی برای ساختمان آنها مناسب است، بزرگ‌ترین دغدغه آنهاست. اگر شما هم جز این دسته هستید و نمی‌دانید بر چه اساسی نوع پمپ، قدرت اسب بخار و… را تعیین کنید، به این قسمت از این مقاله توجه کنید.

توجه به اسب بخار یا توان پمپ‌ها

شاید بتوان گفت مهم‌ترین چیزی که در زمان خرید پمپ آب خانگی باید آن را بررسی کنید، میزان قدرت یا اسب بخار آن است. علاوه بر تقسیم‌بندی که در بالا ذکر شد، پمپ‌های آب را می‌توان از لحاظ توان یا قدرت اسب بخار نیز تقسیم‌بندی کرد:

نیم اسب

پمپ‌های نیم اسب، قدرت و توان بسیار کمی دارد. این پمپ‌ها برای ساختمان‌های یک طبقه که حداکثر متراژ آنها 150 متر است، مناسبند.

یک اسب

پمپ‌های یک اسب در دو نوع بشقابی، جتی و دو پروانه وجود دارند. نوع بشقابی یک اسب بیشتر برای ساختمان‌های سه طبقه با حداکثر 6 واحد که متراژ هر واحد از 75 متر تجاوز نمی‌کند، مناسب است. اما پمپ آب جتی یک اسب را می‌توان برای ساختمان 4 طبقه با 8 واحد استفاده نمود که متوسط متراژ هر واحد کمتر از 70 متر است. پمپ آب یک اسب با دو پروانه نیز برای ساختمان‌های 4 طبقه با حداکثر 8 واحد مناسب هستند.

یک اسب و نیم

پمپ‌های آب یک اسب و نیمه، پمپ‌های آب با دو پروانه هستند. این پمپ‌ها در ساختمان‌های 5 طبقه با 10 واحد که هر واحد حداکثر 100 متر است، بسیار مناسبند.

دو اسب

از نوع دو اسب برای ساختمان‌های 5 طبقه 14 واحدی با متراژ حداکثر 100 متر یا ساختمان 20 واحدی با متراژ کمتر از 100 متر استفاده می‌شود.

بوستر پمپ آبرسانی برای ساختمان‌های بیشتر از 5 طبقه یا 20 واحد

برای ساختمان‌هایی که بیشتر از 20 واحد هستند، بهتر است به جای پمپ آب، از بوستر پمپ آبرسانی استفاده کرد. به طور کلی برای انتخاب نوع پمپ، به تعداد طبقات، تعداد واحدها، متوسط متراژ واحدها، میزان مصرف آب و تعدادشیرهای آب توجه کنید.

محاسبه دبی و هد مورد نیاز

دقیق‌ترین روش برای انتخاب نوع پمپ آب خانگی این است که بتوانید دبی و هد مورد نیاز ساختمان خود را محاسبه کنید و پمپ آبی مناسب با آن انتخاب کنید. علاوه بر دبی هد به توان پمپ، میزان راندمان و منحنی NPSH توجه کنید.

کاهش فشار آب گرم

اگر فقط مشکل فشار آب گرم دارید و زمانی که از آب گرم استفاده می‌کنید، فشار آبتان کم می‌شود، بهتر است از پمپ‌های پشت آبگرمکنی که مخصوص افزایش فشار آب گرم هستند، برای کارکرد بهتر استفاده کنید.

استفاده از منبع ست کنترل یا مخزن تحت فشار

اگر بین انتخاب پمپ با ست کنترل یا پمپ با مخزن تحت فشار نمی‌توانید یکی را انتخاب کنید یا نمی‌دانید کدام را انتخاب کنید، پیشنهاد ما این است که اگر فضای نصب کافی وجود دارد از پمپ با مخزن تحت فشاری که درجه و کلید اتوماتیک دارد، برای پمپاژ بهتر منزلتان استفاده کنید. به طور کلی بهتر است از مخزن تحت فشار استفاده کنید تا ست کنترل. مگر اینکه شرایط نصب و استفاده از آن وجود نداشته باشد.

سخن آخر

در این مقاله به طور خلاصه انواع پمپ‌های آب که مناسب مصارف خانگی هستند را معرفی کردیم. مهم‌ترین مسئله برای انتخاب پمپ آب شناخت ویژگی‌ها و کاربردهای آنها، محاسبه توان و قدرت مورد نیاز برای منزل شماست. در هنگام خرید پمپ آب خانگی به نکاتی همچون دارا بودن دور متغیر، کلید اتوماتیک، میزان توان، راندمان، دبی و هد و…دقت کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.